منطقه يك شهرداري تهران در منتهياليه شمالي شهر تهران قرار دارد.
اين منطقه از شمال به رشته كوه البرز، از غرب به رودخانه دركه، از جنوب به بزرگراههاي شهيد چمران و آيتالله صدر و از شرق به جاده لشكرك و پارك جنگلي قوچك محدود ميشود.
شهرداري منطقه يك داراي 10 ناحيه و 26 محله شهري است. مساحت منطقه بدون احتساب حريم 46 كيلومترمربع و با احتساب حريم منطقه حدود 210 كليومتر مربع است و جمعيت آن بر اساس سرشماري سال 85 حدود 380 هزار نفر ميباشد.
منطقه يك كوهستاني است و داراي باغات فراوان، رودخانه، درهها و مسيلها و دو گسل مهم شهر تهران و با سابقه رانش است.
ويژگيهاي سياسي و اجتماعي منطقه يك:
مهمترين قطب گردشگري طبيعي و تاريخي و اجتماعي
داراي مطلوبيت سكونتي (سكونت شهري و ييلاقي)
استقرار بازار تجريش
مراكز آموزش عالي و موسسات درماني
وجود زيارتگاههاي مهم تهران (امامزاده صالح، امامزاده علي اكبر و امامزاده قاسم)
استقرار سفارتخانهها و سازمانهاي جهاني
دربند، دركه، توچال، كلكچال، اوين دركه و پاركهاي جمشيديه و قيطريه از مكانهاي تفريحي و مراكز جذب گردشگر اين منطقه هستند.
استقرار منطقه در دامنه رشته كوههاي البرز و موقعيت ممتاز محل در برخورداري از اين ارتفاعات، امكان افزايش جذابيتها و تسهيلات و توسعه ورزشهايي مرتبط با كوه چون سنگ نوردي، پرواز با كايت، اسكي روي چمن و برف، ايجاد امكانات رفاهي و ورزشي شامل ميادين ورزشي، استخرهاي روباز زمستاني و تابستاني، سرگرميهاي علمي و آموزشي همچون سنگ شناسي، گياه شناسي، حشره شناسي و همچنين سرمايه گذاريهاي اساسي در قالب هتلهاي كوهستاني و پاركهاي كوهستاني را مد نظر قرار ميدهد.
اين منطقه به لحاظ طراحي شهري داراي بافتي شبه روستايي است و ميتوان آن را باغشهر ناميد.
از مهمترين مراكز فرهنگي اين منطقه ميتوان به فرهنگسراي نياوران و نگارخانه جماران، فرهنگسراي ملل، كاخ موزه سعد آباد، كاخ ملت و كاخ نياوران و همچنين امامزاده صالح تجريش اشاره كرد.
همچنين موزه طبيعت و حيات وحش ايران (دارآباد) و مركز علوم و ستاره شناسي واقع در خيابان عمار از جمله مراكز علمي و تحقيقاتي و تفريحي اين منطقه هستند.
منطقه يك شهرداري تهران و ناحيه شميران جزو مطلوبترين مناطق تهران به جهت دارا بودن منابع طبيعي و ميراث فرهنگي و تاريخي به شمار ميآيد.
اين منطقه از دير باز تا كنون مكان استقرار صاحب منصبان دولتي – حكومتي و فعاليتهاي بينالمللي و ديپلماتيك بوده است.